WSA: podatnikiem podatek u źródła jest rzeczywisty odbiorca, a nie pośrednik

TEMAT NA CZASIE Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z 3 stycznia 2025 r. (III SA/Wa 2385/24) uznał, że płatnik podatku u źródła może stosować koncepcję „look-through” i uwzględniać rzeczywistego właściciela należności, a nie tylko bezpośredniego odbiorcę płatności.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wydał ważny wyrok w sprawie stosowania koncepcji look-through approach przy poborze podatku u źródła. Sąd uchylił interpretację Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, który kwestionował możliwość zastosowania tej koncepcji.

Sprawa dotyczyła polskiego oddziału spółki luksemburskiej, który wypłacał odsetki brytyjskiemu wehikułowi sekurytyzacyjnemu. Ten z kolei przekazywał środki do amerykańskiego funduszu i brytyjskiego banku, będących rzeczywistymi beneficjentami płatności. Polski oddział chciał zastosować umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania zawarte z USA i Wielką Brytanią, pomijając brytyjskiego pośrednika.

Dyrektor KIS uznał, że podatnikiem jest brytyjski wehikuł jako bezpośredni odbiorca, mimo że nie był rzeczywistym właścicielem należności. WSA nie zgodził się z tym stanowiskiem, podkreślając, że płatnik powinien uwzględniać rzeczywistego właściciela należności, a nie pośrednika.

Wyrok ma istotne znaczenie praktyczne, gdyż potwierdza prawo podatników do sięgania po ochronę traktatową także w sytuacji, gdy wypłata należności nie następuje bezpośrednio na rzecz jej rzeczywistego właściciela. Jest to szczególnie ważne w kontekście międzynarodowych struktur finansowych, gdzie często występują podmioty pośredniczące.

Orzeczenie stanowi odejście od części wcześniejszego orzecznictwa, w tym wyroku NSA z 16 listopada 2022 r. (II FSK 598/20), który odrzucał koncepcję look-through. Jednak, jak wskazuje praktyka, linia orzecznicza nie jest jednolita i przykładowo wyrok NSA z 31 stycznia 2023 r. (II FSK 1588/20) dopuścił zastosowanie tej koncepcji.

Choć mechanizm look-through nie ma wyraźnej podstawy prawnej i jest głównie koncepcją orzeczniczą, bywa stosowany przez organy podatkowe. Podstawą tej koncepcji może być definicja podatnika jako podmiotu uzyskującego ostateczne przysporzenie majątkowe.

Wyrok WSA nie jest prawomocny i zostanie poddany kontroli NSA. Na praktykę stosowania prawa może wpłynąć także stanowisko Ministerstwa Finansów, które wspominało o tej koncepcji w projekcie objaśnień do podatku u źródła z 2019 r. Do tego czasu podatnicy powinni zachować ostrożność przy stosowaniu koncepcji look-through, szczególnie w świetle niejednolitego orzecznictwa.

Mimo tych zastrzeżeń wato jednak zauważyć, że dla międzynarodowych grup kapitałowych wyrok stanowi ważny argument w dyskusji z organami podatkowymi, szczególnie w kontekście struktur finansowania zawierających podmioty pośredniczące. Może też wpłynąć na planowanie przyszłych struktur finansowych i przepływów pieniężnych w grupach międzynarodowych.

W związku ze złożonością problematyki look-through approach i niejednolitą linią orzeczniczą, eksperci podatkowi BDO służą wsparciem w zakresie prawidłowego rozliczania podatku u źródła, przygotowania wymaganej dokumentacji oraz zabezpieczenia interesów płatnika.