Uniwersalna definicja „pierwszego zasiedlenia” odnosi się do wszystkich budynków, niezależnie od ich księgowej klasyfikacji jako towary handlowe czy środki trwałe. Takie stanowisko Naczelnego Sądu Administracyjnego oznacza, że sprzedaż lokali mieszkalnych powstałych w wyniku przebudowy podlega opodatkowaniu VAT, według 8% stawki.
Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 3 czerwca 2025 r. (sygn. I FSK 505/22) wskazał, że dla rozstrzygnięcia, czy sprzedaż lokali powstałych w wyniku przebudowy podlega zwolnieniu z VAT, czy opodatkowaniu, kluczowe znaczenie ma interpretacja pojęcia „pierwszego zasiedlenia” zawartego w art. 2 pkt 14 ustawy o VAT. Sąd stwierdził, że definicja ta nie zawiera żadnych wyjątków i odnosi się do wszystkich budynków, budowli i ich części. W konsekwencji nie ma znaczenia, czy dla podatnika stanowią one towary handlowe, czy środki trwałe. A takie zróżnicowanie konsekwentnie, i zdaniem sądu bezzasadnie, stosują organy podatkowe.
NSA, powołując się na orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości UE (m.in. w sprawie C-308/16, Kozuba Premium Selection), podkreślił również, że pojęcie „ulepszenia” na gruncie ustawy o VAT należy rozumieć szeroko, również jako odpowiednik „przebudowy”. Oznacza to, że jeśli poniesione przez podatnika wydatki na przebudowę przekraczają 30% wartości początkowej budynku, to jego ponowne oddanie do użytkowania stanowi pierwsze zasiedlenie. W takiej sytuacji dostawa lokali mieszkalnych (w tym przypadku objętych społecznym programem mieszkaniowym) nie korzysta ze zwolnienia z VAT, lecz podlega opodatkowaniu 8% stawką tego podatku. To z kolei umożliwia podatnikowi odliczenie podatku naliczonego od wydatków poniesionych na przebudowę.
Rozstrzygnięcie zapadło w sprawie spółki, która nabyła stary budynek biurowy w celu jego przebudowy i zmiany funkcji na mieszkalną. W ramach inwestycji poniesiono znaczne nakłady, które doprowadziły do powstania w budynku lokali mieszkalnych. Spółka planowała sprzedaż tych lokali z 8% stawką VAT, traktując je jako towary handlowe. Na to nie zgadzały się jednak organy podatkowe.
W wydanej i zaskarżonej przez spółkę interpretacji indywidualnej Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej argumentował, że pojęcie „ulepszenia” odnosi się wyłącznie do środków trwałych, a skoro lokale stanowiły dla podatnika towary handlowe, ich dostawa jest zwolniona z VAT. Sprawa trafiła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, który przyznał rację spółce, a jego stanowisko zostało ostatecznie podtrzymane przez Naczelny Sąd Administracyjny.
Więcej na portalach społecznościowych BDO Poland – ZAPRASZMY:
https://www.facebook.com/BDOPolska
https://www.instagram.com/bdo_polska/
https://www.linkedin.com/company/bdo-sp-zoo
Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 3 czerwca 2025 r. (sygn. I FSK 505/22) wskazał, że dla rozstrzygnięcia, czy sprzedaż lokali powstałych w wyniku przebudowy podlega zwolnieniu z VAT, czy opodatkowaniu, kluczowe znaczenie ma interpretacja pojęcia „pierwszego zasiedlenia” zawartego w art. 2 pkt 14 ustawy o VAT. Sąd stwierdził, że definicja ta nie zawiera żadnych wyjątków i odnosi się do wszystkich budynków, budowli i ich części. W konsekwencji nie ma znaczenia, czy dla podatnika stanowią one towary handlowe, czy środki trwałe. A takie zróżnicowanie konsekwentnie, i zdaniem sądu bezzasadnie, stosują organy podatkowe.
NSA, powołując się na orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości UE (m.in. w sprawie C-308/16, Kozuba Premium Selection), podkreślił również, że pojęcie „ulepszenia” na gruncie ustawy o VAT należy rozumieć szeroko, również jako odpowiednik „przebudowy”. Oznacza to, że jeśli poniesione przez podatnika wydatki na przebudowę przekraczają 30% wartości początkowej budynku, to jego ponowne oddanie do użytkowania stanowi pierwsze zasiedlenie. W takiej sytuacji dostawa lokali mieszkalnych (w tym przypadku objętych społecznym programem mieszkaniowym) nie korzysta ze zwolnienia z VAT, lecz podlega opodatkowaniu 8% stawką tego podatku. To z kolei umożliwia podatnikowi odliczenie podatku naliczonego od wydatków poniesionych na przebudowę.
Rozstrzygnięcie zapadło w sprawie spółki, która nabyła stary budynek biurowy w celu jego przebudowy i zmiany funkcji na mieszkalną. W ramach inwestycji poniesiono znaczne nakłady, które doprowadziły do powstania w budynku lokali mieszkalnych. Spółka planowała sprzedaż tych lokali z 8% stawką VAT, traktując je jako towary handlowe. Na to nie zgadzały się jednak organy podatkowe.
W wydanej i zaskarżonej przez spółkę interpretacji indywidualnej Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej argumentował, że pojęcie „ulepszenia” odnosi się wyłącznie do środków trwałych, a skoro lokale stanowiły dla podatnika towary handlowe, ich dostawa jest zwolniona z VAT. Sprawa trafiła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, który przyznał rację spółce, a jego stanowisko zostało ostatecznie podtrzymane przez Naczelny Sąd Administracyjny.
Więcej na portalach społecznościowych BDO Poland – ZAPRASZMY:
https://www.facebook.com/BDOPolska
https://www.instagram.com/bdo_polska/
https://www.linkedin.com/company/bdo-sp-zoo