BDO W MEDIACH Audytorzy muszą jeszcze dogłębniej analizować nie tylko dane finansowe danego przedsiębiorstwa, ale też otoczenie, w którym działa – mówi w Rzeczpospolitej dr Anna Bernaziuk, prezes i partner zarządzający BDO.
- Jak na sytuację audytorów wpływają obecne trudne warunki makroekonomiczne i zawirowania geopolityczne? Czy w niepewnych czasach rola audytora rośnie? Jak powinno się badać sprawozdania finansowe w czasach tak dużej niepewności, na co szczególną uwagę powinien zwracać audytor?
Rok 2022 był niewątpliwie trudny dla przedsiębiorców. Skutki po pandemii, rosyjska inwazja na Ukrainę, rosnąca inflacja i stopy procentowe, wzrost cen energii i gazu, przerwane łańcuchy dostaw. To tylko niektóre z kłopotów, z którymi wszyscy musimy się mierzyć i które mają wpływ na biznes nie tylko naszych klientów, ale także nasz, czyli firm audytorskich. Póki co, nie widać znaczącego odbicia i zmiany w tej sytuacji w 2023 roku. Trzeba zatem liczyć się z tym, że aktywność biznesowa w trudniejszych realiach zostanie z nami na dłużej.
I prawdą jest, że w takich warunkach rola audytora wzrasta, ale również się zmienia.
Zmiany te odzwierciedlone są też w odpowiednich regulacjach, m.in. standardach dotyczących badania sprawozdań finansowych. Wśród takich zmian warto wymienić chociażby tę, że audytor badając dane przedsiębiorstwo powinien skupiać się na ryzykach, na które dana firma jest narażona. To bowiem ryzyka – których jest coraz więcej – określają, jak prowadzić biznes, czy jakie ten biznes ma szanse na działalność w przyszłości.
Biegli rewidenci muszą zatem jeszcze dogłębniej analizować nie tylko dane finansowe danego przedsiębiorstwa, co również otoczenie, w którym działa i jak to otoczenie przekłada się na jego działalność.
- Jak wygląda sytuacja kadrowa w branży, jak można zachęcić młode talenty, żeby wybrały ten zawód?
- Niestety nie wygląda ciekawie. Z roku na rok widać spadek zainteresowania uzyskaniem uprawnień biegłego rewidenta. Moje obserwacje w tym obszarze są wyjątkowo precyzyjne, gdyż poza swoim 30-letnim doświadczeniem w audycie i firmie audytorskiej od kilku lat mam zaszczyt być członkiem Komisji Egzaminacyjnej, przed którą stają osoby, które chcą uzyskać uprawnienia biegłych rewidentów. Sytuacja w tej branży jest trudna z dwóch powodów. Po pierwsze młodzi nie chcą iść tą drogą. Po drugie, ci co ten zawód dziś aktywnie uprawiają są coraz starsi i część z nich zwyczajnie zaczyna myśleć o emeryturze. To powoduje, że mamy odpływ starszych i brak wystarczającego przypływu tych młodych.
Jeśli myślimy o zachętach to chyba nie ma tu jednej recepty. Dla każdego inny czynnik będzie tym na plus. Dla jednych taką zachętą będzie możliwość ciągłego rozwoju i doskonalenia, dla innych możliwość pracy z Klientami z różnych sektorów czy branż. Jednak rozmawiając o zachętach, musimy też pamiętać o tym, co młodych do tego zawodu zniechęca. Są to z pewnością rosnące wymogi wobec audytorów i wysokie kary, liczne kontrole nadzorcy, częste i obszerne nowelizacje przepisów. Dla niektórych zwyczajnie ryzyko jest większe niż korzyści płynące z tej profesji.
- Jak w audycie pomagają nowe technologie? Czy ich rola będzie dalej rosła? Czy docelowo mogą zastąpić audytora? Jak będzie wyglądał audyt za kilka/kilkanaście lat? Czy zmierzamy w kierunku audytu w czasie rzeczywistym? (oczekiwania interesariuszy chyba coraz bardziej przesuwają się w kierunku dotyczącym obecnych wyników/perspektyw, a nie przeszłości – szczególnie w segmencie spółek giełdowych, gdzie rynek dyskontuje przyszłość)
Absolutnie tak. Nowe technologie to już codzienność w audycie od kilku lat i obserwujemy, że z roku na rok wykorzystanie nowoczesnych narzędzi rośnie. Wszystko po to, aby wykonywane zadania mogły być bardziej efektywne, ale i bezpieczne. Poprzez analizę dużych zbiorów danych, audytor może ocenić wszystkie dane finansowe i nie korzystać z metod opartych na próbkowaniu. Jednak mimo wszystko człowiek, czyli biegły rewident, w całym procesie jest tu nieodzowny. Jego wiedza, doświadczenie, sceptycyzm i niezależny osąd w całym procesie mają kluczowe znaczenie dla całego badania. Oczywiście trzeba powiedzieć, że rola biegłego rewidenta w procesie badania sprawozdań finansowych na przestrzeni ostatnich kilkunastu lat znacznie się zmieniła. Nie oznacza to jednak, że może go zastąpić sztuczna inteligencja.
Cały wywiad można przeczytać w Rzeczpospolitej z 28 kwietnia 2023 r., str. E11