BDO W MEDIACH Podmioty gospodarcze prowadząc działalność korzystają nie tylko z kapitałów własnych ale również z finansowania zewnętrznego. Oprócz kredytowych i pożyczek bardzo popularny jest również leasing, forma finansowania zbliżona koncepcyjnie do kredytu, choć młodsza, gdyż postała dopiero w latach pięćdziesiątych XX wieku w Stanach Zjednoczonych – pisze w Rzeczpospolitej Edyta Kalińska, Regionalny Partner Zarządzający Działem Rewizji Finansowej BDO, Region Zachód.
Zgodnie z art. z art. 7091 Kodeksu cywilnego przez umowę leasingu finansujący zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, nabyć rzecz od oznaczonego zbywcy na warunkach określonych w tej umowie i oddać tę rzecz korzystającemu do używania albo używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony, a korzystający zobowiązuje się zapłacić finansującemu w uzgodnionych ratach wynagrodzenie pieniężne, równe co najmniej cenie lub wynagrodzeniu z tytułu nabycia rzeczy przez finansującego.
Szczególnym rodzajem leasingu jest leasing zwrotny (ang. Sale and lease back). Z punktu widzenia Kodeksu Cywilnego są to właściwie dwie, ściśle połączone ze sobą umowy między finansującym i korzystającym. Jedną z nich jest sprzedaż aktywów przez korzystającego finansującemu a drugą oddanie ich w leasing korzystającemu. Celem takiej umowy jest pozyskanie środków finansowych i poprawa płynności przy jednoczesnym zachowaniu możliwości użytkowania i czerpania korzyści ekonomicznych ze sprzedanego aktywa.
Księgowanie zgodnie z uor
Ustawa o rachunkowości (uor) nie reguluje sposobu ujęcia transakcji leasingu zwrotnego, jednak zgodnie z art. 4 ust. 2 uor zdarzenia, w tym operacje gospodarcze, ujmuje się w księgach rachunkowych i wykazuje w sprawozdaniu finansowym zgodnie z ich treścią ekonomiczną. Zasada nadrzędności treści ekonomicznej transakcji nad jej formą prawną jest jedną z podstawowych zasad rachunkowości. Zgodnie z nią nie ma wątpliwości, że leasing zwrotny należy rozpatrywać i ujmować jako jedną choć dwuetapową transakcję.
Krajowy Standard Rachunkowości nr 5
Szczegółowe zasady ujęcia księgowego leasingu zwrotnego zostały zawarte w KRS 5. Wskazuje on na istotę leasingu zwrotnego, czyli dwie umowy między tymi samymi stronami (finansującym i korzystającym), które ze względu na zasadę przewagi treści ekonomicznej nad formą prawną rozpatruje się łącznie. Pierwszym etapem transakcji leasingu zwrotnego jest zbycie przedmiotu umowy przez jego dotychczasowego właściciela finansującemu, który następnie – w drugim etapie – oddaje nabyte składniki aktywów do używania na zasadach leasingu operacyjnego lub finansowego korzystającemu, którym jest zbywca. Zazwyczaj przedmiot umowy pozostaje cały czas pod kontrolą zbywcy (jednocześnie korzystającego), zmienia się jedynie podmiot będący właścicielem tych aktywów. (KSR 5 punkt 9.1).
Pierwszy etap leasingu księgujemy jak zwykłą sprzedaż środka trwałego. Ujęcie księgowe drugiego etapu zależy od rodzaju umowy leasingowej i wyniku na sprzedaży środka trwałego.
Cały artykuł dostępny w Rzeczpospolitej z 10 lutego 2021 r., str.: H1-H2