BDO W MEDIACH Retrospektywna zmiana zasad rachunkowości, która nie dotyczy błędów popełnianych w poprzednich latach obrotowych, może zostać dokonana w stanie faktycznym uzasadniającym cel rzetelnego i jasnego przedstawienia sytuacji jednostki poprzez bardziej jasne przedstawienie jej sytuacji majątkowej i finansowej oraz wyniku finansowego – wynika z wyroku NSA, który opisuje Rzeczpospolita.
Edyta Kalińska, Regionalny Partner Zarządzający Działem Rewizji Finansowej BDO, Region Zachód, komentując orzeczenie na łamach gazety, zwraca uwagę, że zgodnie z art. 5 ustawy z dnia 15 stycznia 2016 r. o podatku od niektórych instytucji finansowych (dalej „Ustawa”) podstawą opodatkowania podatkiem bankowym jest nadwyżka sumy wartości aktywów podatnika, wynikająca z zestawienia obrotów i sald, ustalonego na ostatni dzień miesiąca na podstawie zapisów na kontach księgi głównej, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości lub standardami rachunkowości („Ustawa o rachunkowości”) stosowanymi przez podatnika na podstawie art. 2 zakres podmiotowy ustawy ust. 3 tej ustawy.
Ustawowe określenie podstawy opodatkowania może budzić wątpliwości, gdyż wysokość sumy aktywów może być ustalana w różny sposób, w zależności od stosowanego przez jednostkę systemu finansowo- księgowego, procedur zamykania miesiące oraz procedur przeprowadzanych w procesie sporządzenia rocznego sprawozdania finansowego. Może to powodować brak spójności w sposobie ustalania podstawy opodatkowania w różnych podmiotach. Podstawa opodatkowania jest również ściśle skorelowana ze stosowaną przez jednostkę polityką rachunkowości. Zmiana zasad rachunkowości może istotnie wpływać na podstawę opodatkowania podatkiem bankowym i na wysokość podatku.
Podatnik zmienił politykę rachunkowości, do czego miał pewnie prawo. Naturalną konsekwencją tej zmiany była zmiana należnego podatku bankowego. W celu zapewnienia porównywalności prezentowanych danych finansowych przekształca się retrospektywnie dane porównawcze w sprawozdaniu finansowym. Opisane przez jednostkę zmiany w zasadach ujęcia księgowego transakcji i zdarzeń związanych z pożyczkami moim zdaniem spowodowały bardziej jasne przedstawienie jej sytuacji majątkowej i finansowej, jednak trudno uznać, że były konieczne, gdyż nie były obligatoryjne. Naczelny Sąd Administracyjny nie podważa możliwości korekty podatku bankowego w sytuacji zmiany polityki rachunkowości, stwierdza jednak, że jednostka występując z wnioskiem o interpretację indywidualną nie przedstawiła w sposób wyczerpujący stanu faktycznego, czyli nie wskazała dostatecznie, że zmiana rachunkowości była konieczna dla rzetelnego i jasnego przedstawienia sytuacji majątkowej i finansowej jednostki. Wyrok ten nie rozstrzyga więc ostatecznie, czy dobrowolna, ujęta retrospektywnie zmiana rachunkowości może skutkować rekalkulacją podatku bankowego.
Cały opis wyroku NSA wraz z komentarzem Eksperta BDO został opublikowany w Rzeczpospolitej z 24 listopada 2021 r., str. H7