BDO W MEDIACH Końcówka roku obrotowego to dla działów księgowości i sprawozdawczości finansowej okres bardzo intensywny. Jednym z obszarów, które w praktyce często budzą wątpliwości, są rezerwy oraz zobowiązania warunkowe – pisze w Rzeczpospolitej Hubert Śniatała, biegły rewident, starszy menedżer w Dziale Rewizji Finansowej BDO
Zamknięcie ksiąg, weryfikacja stanu aktywów i pasywów, ustalanie wyniku finansowego oraz przygotowanie sprawozdania wymagają nie tylko skrupulatności, ale także dogłębnej znajomości zasad rachunkowości. Rezerwy i zobowiązania warunkowe różnią się charakterem i konsekwencjami dla sprawozdania finansowego. Ich prawidłowe ujęcie ma kluczowe znaczenie dla rzetelności i wiarygodności obrazu sytuacji finansowej jednostki.
Z czego wynika obowiązek tworzenia rezerw?
Ustawa o rachunkowości nie nakłada wprost na kierownika jednostki obowiązku tworzenia rezerw dla celów bilansowych. Obowiązek ten wynika z zasady współmierności przychodów i związanych z nimi kosztów. Mówiąc prościej, na wynik finansowy danego okresu mogą wpływać jedynie związane z nim przychody i koszty. Kierując się jedną z głównych zasad rachunkowości, czyli zasadą ostrożności należy uwzględnić ten fakt w księgach rachunkowych. Tworzenie rezerw lub ich brak istotnie wpływa na wynik finansowy. Dlatego ustawodawca i standardy rachunkowości wymagają przejrzystości i konsekwencji w stosowaniu przyjętej polityki w tym zakresie.
Jeżeli ustawa o rachunkowości nie podaje szczegółowych zasad wyceny rezerwy, to należy kierować się postanowieniami Krajowego Standardu Rachunkowości (KSR) nr 6 „Rezerwy, bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów, zobowiązania warunkowe”, który w tej sprawie nawiązuje do regulacji zawartych w Międzynarodowych Standardach Rachunkowości (MSR) nr 19 i 37.
Bardzo ważne jest dokładne opisanie przyjętych zasad wyliczania i księgowania rezerw w polityce rachunkowości przedsiębiorstwa.
Czym jest rezerwa?
Rezerwy to zobowiązania, których wymagalność lub kwota na dzień bilansowy nie są pewne. Zgodnie z art. 35d ustawy o rachunkowości rezerwy tworzy się na pewne lub o dużym stopniu prawdopodobieństwa przyszłe zobowiązania, których kwotę można w sposób wiarygodny oszacować, a także na straty, których źródłem są zdarzenia już zaistniałe.
MSR 37 wskazuje, że rezerwa jest zobowiązaniem o niepewnym terminie wymagalności lub kwocie, które powstaje w sytuacji, gdy:
1) jednostka ma bieżący obowiązek prawny lub zwyczajowy wynikający z przeszłych zdarzeń,
2) prawdopodobne jest, że wypełnienie tego obowiązku spowoduje konieczność wypływu zasobów,
3) można wiarygodnie oszacować kwotę zobowiązania.
Cały artykuł można przeczytać w Rzeczpospolitej z dnia 03 listopada 2025r.
Zamknięcie ksiąg, weryfikacja stanu aktywów i pasywów, ustalanie wyniku finansowego oraz przygotowanie sprawozdania wymagają nie tylko skrupulatności, ale także dogłębnej znajomości zasad rachunkowości. Rezerwy i zobowiązania warunkowe różnią się charakterem i konsekwencjami dla sprawozdania finansowego. Ich prawidłowe ujęcie ma kluczowe znaczenie dla rzetelności i wiarygodności obrazu sytuacji finansowej jednostki.
Z czego wynika obowiązek tworzenia rezerw?
Ustawa o rachunkowości nie nakłada wprost na kierownika jednostki obowiązku tworzenia rezerw dla celów bilansowych. Obowiązek ten wynika z zasady współmierności przychodów i związanych z nimi kosztów. Mówiąc prościej, na wynik finansowy danego okresu mogą wpływać jedynie związane z nim przychody i koszty. Kierując się jedną z głównych zasad rachunkowości, czyli zasadą ostrożności należy uwzględnić ten fakt w księgach rachunkowych. Tworzenie rezerw lub ich brak istotnie wpływa na wynik finansowy. Dlatego ustawodawca i standardy rachunkowości wymagają przejrzystości i konsekwencji w stosowaniu przyjętej polityki w tym zakresie.
Jeżeli ustawa o rachunkowości nie podaje szczegółowych zasad wyceny rezerwy, to należy kierować się postanowieniami Krajowego Standardu Rachunkowości (KSR) nr 6 „Rezerwy, bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów, zobowiązania warunkowe”, który w tej sprawie nawiązuje do regulacji zawartych w Międzynarodowych Standardach Rachunkowości (MSR) nr 19 i 37.
Bardzo ważne jest dokładne opisanie przyjętych zasad wyliczania i księgowania rezerw w polityce rachunkowości przedsiębiorstwa.
Czym jest rezerwa?
Rezerwy to zobowiązania, których wymagalność lub kwota na dzień bilansowy nie są pewne. Zgodnie z art. 35d ustawy o rachunkowości rezerwy tworzy się na pewne lub o dużym stopniu prawdopodobieństwa przyszłe zobowiązania, których kwotę można w sposób wiarygodny oszacować, a także na straty, których źródłem są zdarzenia już zaistniałe.
MSR 37 wskazuje, że rezerwa jest zobowiązaniem o niepewnym terminie wymagalności lub kwocie, które powstaje w sytuacji, gdy:
1) jednostka ma bieżący obowiązek prawny lub zwyczajowy wynikający z przeszłych zdarzeń,
2) prawdopodobne jest, że wypełnienie tego obowiązku spowoduje konieczność wypływu zasobów,
3) można wiarygodnie oszacować kwotę zobowiązania.
Cały artykuł można przeczytać w Rzeczpospolitej z dnia 03 listopada 2025r.