Gdy opadł już kurz, czyli podatek minimalny po roku

BDO W MEDIACH Niewiele podmiotów odprowadziło krajowy podatek minimalny za 2024 r. Być może to wynik niewiedzy lub nonszalancji części podatników, ale przede wszystkim jest to pochodna konstrukcji przepisów oraz szerokiego katalogu zwolnień i wyłączeń – komentuje w Rzeczpospolitej Rafał Krysa, radca prawny i doradca podatkowy, partner w Dziale Doradztwa Podatkowego BDO

Krajowy podatek wyrównawczy (minimalny; KPM) miał służyć opodatkowaniu trwale nierentownych podatników CIT. W praktyce KPM za 2024 r. odprowadziło znacznie mniej podmiotów niż zakładało Ministerstwo Finansów. Na łamach „Rzeczypospolitej” już 3 czerwca br. pojawił się artykuł o jakże znamiennym tytule „Podatek minimalny, czyli z dużej chmury mały deszcz” (https://pro.rp.pl/podatki/art42440611-podatek-minimalny-czyli-z-duzej-chmury-maly-deszcz). I na tym odwołaniu można by w istocie zamknąć kwestię praktycznej doniosłości obowiązujących od 1 stycznia 2024 r. przepisów. Przyjrzyjmy się jednak tej kwestii głębiej, z odniesieniem do poszczególnych regulacji.

Podatek minimalny i śmiałe plany MF
W istocie, jak podało w maju br. MF, krajowy podatek minimalny za 2024 r. zadeklarowało zaledwie 568 podatników. A miało być tak pięknie. Zgodnie bowiem z uzasadnieniem do projektu sejmowego wprowadzającego KPM do polskiego porządku prawnego nowy podatek miał służyć ograniczeniu działań optymalizacyjnych poprzez opodatkowanie na poziomie minimalnym tych podatników, u których określony dochód lub strata występują permanentnie, a zatem „(…) z dużym prawdopodobieństwem w sposób zamierzony”.

Celem tej regulacji było przy tym ograniczenie nieuzasadnionego wspierania pozycji biznesowej największych grup kapitałowych, z równoczesnym zmniejszeniem bariery wejścia na rynek dla nowych przedsiębiorstw. Działanie to miało także wpłynąć na zwiększenie dochodów budżetowych (m.in. z uwagi na wyeliminowanie zagranicznej luki w CIT), stanowiąc przy tym odzwierciedlenie intencji i kierunku wskazanego przez państwa grupy OECD w zakresie przeciwdziałania unikaniu opodatkowania.

Dlaczego nie wyszło? Przyjrzyjmy się tej kwestii wyłącznie na płaszczyźnie merytorycznej – od ogółu do kwestii szczegółowych związanych z treścią, wykładnią i stosowaniem przepisów o KPM.

Cały artykuł można przeczytać w Rzeczpospolitej z 15 września 2025 r.