BDO W MEDIACH Sankcyjny VAT przy WNT nie może być stosowany w kraju rozpoczęcia transportu, nawet jeśli nabywca posłużył się numerem VAT nadanym przez ten kraj - wynika z wyroku Trybunału Sprawiedliwości UE z 7 lipca 2022 r. (C 696/20), który na łamach Rzeczpospolitej opisuje Emilia Wolnowska, doradca podatkowy, Tax Manager, BDO biuro w Poznaniu.
Od wielu lat rozliczanie transakcji łańcuchowych jest wyzwaniem dla podatników. Wynika to z konieczności określenia, która z transakcji w ramach łańcucha jest tzw. dostawą ruchomą korzystającą z opodatkowania zerową stawką VAT (korzystającą ze zwolnienia z prawem do odliczenia według dyrektywy VAT).
Nieprawidłowe zidentyfikowanie transakcji ruchomej w ramach łańcucha wiąże się z wysokim ryzykiem i wysokimi kosztami dla stron transakcji, np. koniecznością rejestracji dla celów VAT w kraju zakończenia transportu, brakiem prawa do odliczenia VAT czy brakiem prawa do stosowania stawki zerowej. Jedną z negatywnych konsekwencji może być również zastosowanie tzw. mechanizmu safety net na podstawie art. 41 dyrektywy VAT. Mechanizm ten dotyczy podatnika, który powinien rozpoznać wewnątrzwspólnotowe nabycia towarów w kraju zakończenia wysyłki. Co do zasady powinien on posługiwać się numerem VAT dla celów transakcji wewnątrzwspólnotowych nadanym przez kraj zakończenia wysyłki i rozliczyć to nabycie w tym kraju. Ponadto, jeśli posłuży się numerem nadanym przez inny kraj unijny, to ma obowiązek rozliczyć tam VAT należny. W komentowanej sprawie podatnik posłużył się numerem nadanym przez kraj rozpoczęcia wysyłki. Organ podatkowy uznał, że rzeczywiste obciążenie VAT powinno być podwójne. Z jednej strony wynika to z braku prawa do odliczenia VAT naliczonego, bo nie jest to w rzeczywistości transakcja krajowa. Z drugiej strony podatnik na postawie wspomnianego mechanizmu powinien rozliczyć VAT należny w Polsce.
Takie podejście organów budzi spore wątpliwości, szczególnie w przypadku, gdy przepisy dotyczące rozliczania transakcji łańcuchowych pozostawiały duże pole interpretacyjne oraz nie stwierdzono oszustwa lub nadużycia.
Trybunał uznał, że podwójne żądanie podatku na skutek błędnej kwalifikacji transakcji byłoby nieproporcjonalne i sprzeczne z zasadą neutralności podatkowej.
Cały artykuł można przeczytać w Rzeczpospolitej z 8 sierpnia 2022 r., str. D7