BDO W MEDIACH Podatnik może wyodrębnić wartość rzeczy lub praw majątkowych, dokonując czynności cywilnoprawnej, w wyniku której nastąpiło przeniesienie własności – wynika z wyroku WSA w Gdańsku, który opisuje Rzeczpospolita (sygn. akt I SA/Gd 121/22).
Bez zaskoczeń – to pierwsza myśl, jaka przychodzi po lekturze komentowanego wyroku, wpisującego się w dominującą obecnie linię orzeczniczą w zakresie przedmiotu opodatkowania PCC transakcji mających za przedmiot przedsiębiorstwo lub ZCP. Historycznie pojawiały się bowiem wielokrotnie wyroki WSA upatrujące istnienia swoistego prawa majątkowego do przedsiębiorstwa, będącego niezależnym (indywidualnym) przedmiotem opodatkowania PCC – wskazuje w komentarzu dla gazety Rafał Krysa, doradca podatkowy, menedżer w Dziale Doradztwa Podatkowego BDO, biuro w Krakowie.
Podkreślił również, że aktualne stanowisko sądów administracyjnych w tym zakresie, nakazujące odrębne opodatkowanie PCC poszczególnych składników przenoszonego przedsiębiorstwa (ZCP), jest przede wszystkim pokłosiem uchwały 7-iu sędziów NSA z dnia 21 lutego 2022 r. (II FPS 2/21). Stwierdzono w niej, że wartość firmy (goodwill), rozumiana jako dodatnia różnica pomiędzy ceną nabycia przedsiębiorstwa (ZCP) a wartością rynkową składników majątkowych wchodzących w jego skład, nie stanowi prawa majątkowego, a zatem pozostaje poza zakresem opodatkowania PCC.
A contrario, jako że wartość firmy nie stanowi przedmiotu opodatkowania, podstawę tą przy transakcji mającej za przedmiot przedsiębiorstwo (ZCP) należy pomniejszyć o jej wartość (kwotę). Pozostała część ceny nabycia będzie zatem odpowiadać sumie wartości rynkowej poszczególnych składników majątkowych składających się na przedsiębiorstwo (ZCP). W takiej sytuacji rozpoznanie odrębnych przedmiotów opodatkowania PCC w postaci (odrębnie) tych składników jest więc logiczną (kalkulacyjną) konsekwencją podejścia zaprezentowanego we wspomnianej uchwale NSA. I takie stanowisko dość jednolicie reprezentują aktualnie sądy administracyjne.
Wydaje się, że stanowisko sądów (i również organów) pełniej odpowiada charakterowi instytucji przedsiębiorstwa w prawie polskim. Przedsiębiorstwo to bowiem (jedynie) konglomerat różnych składników – materialnych i niematerialnych – a odwołujące się do tego pojęcia przepisy odnoszą się wyłącznie do zasad i skutków (w tym podatkowych) dot. przenoszenia przedsiębiorstwa (ZCP). Żadne z przepisów nie kreują jednak odrębnego prawa bezwzględnego do przedsiębiorstwa (ZCP), co byłoby konieczne celem uznania go za odrębny przedmiot opodatkowania PCC.
Reasumując, zasadnym jest określenie wartości rynkowej poszczególnych składników nabywanego przedsiębiorstwa (ZCP) w stosownej umowie przenoszącej jego własność. W przeciwnym bowiem przypadku istnieje ryzyko zastosowania do przeniesienia całego konglomeratu składników przedsiębiorstwa (ZCP) art. 7 ust. 3 ustawy o PCC i – w konsekwencji – opodatkowania ich wszystkich wg najwyższej stawki PCC spośród mających potencjalnie zastosowanie do poszczególnych jego składników.
Cały artykuł jest opublikowany w Rzeczpospolitej z 6 kwietnia 2022 r., str. H7