BDO W MEDIACH Założenie kontynuowania przez jednostkę działalności jest jednym z kluczowych czynników wpływających na kształt i treść sprawozdania finansowego. Dokonany w tym względzie osąd przez kierownika jednostki jest bardzo istotny dla wszystkich interesariuszy jednostki i czytelników jej sprawozdania finansowego – pisze w Rzeczpospolitej Michał Tomczyk, biegły rewident, partner w Departamencie Rewizji Finansowej BDO.
Okres pandemii koronawirusa SARS-CoV-2 spowodował kłopoty w funkcjonowaniu wielu podmiotów gospodarczych w Polsce, co przekłada się na większą trudność w ocenie założenia kontynuowania działalności. Komitet Standardów Rachunkowości, niejako w odpowiedzi na tę potrzebę, opublikował Krajowy Standard Rachunkowości nr 14 „Kontynuacja działalności oraz rachunkowość jednostek przy braku kontynuowania działalności”.
Prace nad nowym standardem
Komitet Standardów Rachunkowości pracował nad nowym standardem od dłuższego czasu. Na posiedzeniu
16 marca 2021 r., a więc około roku po tym, jak koronawirus SARS-CoV-2 pojawił się w Polsce, komitet podjął uchwałę w sprawie przekazania projektu Standardu do dyskusji publicznej. Do zgłaszania uwag
i komentarzy zostali zaproszeni wszyscy uczestnicy rynku. 6 lipca 2021 r. komitet podjął uchwałę w sprawie przyjęcia KSR, który został opublikowany w sierpniu 2021 r. Wersja opublikowana nie różni się istotnie od projektu przekazanego kilka miesięcy wcześniej do konsultacji. KSR nr 14 ma zastosowanie po raz pierwszy do sprawozdań finansowych sporządzonych za rok obrotowy rozpoczynający się od 1 stycznia 2021 r., z możliwością jego wcześniejszego zastosowania.
Ocena
Komitet Standardów Rachunkowości, w ramach nowego KSR, zaproponował prosty schemat, którego celem jest określenie, czy sprawozdanie finansowego powinno zostać sporządzone przy założeniu kontynuowania działalności przez jednostkę. Analiza sprowadza się do odpowiedzi na kilka pytań zamkniętych, choć jak
w przypadku wielu elementów sprawozdawczości finansowej, wymagających istotnych szacunków i osądu, odpowiedzi te nie muszą być, i często nie są, oczywiste.
Przede wszystkim należy ustalić, czy jednostka została formalnie postawiona w stan likwidacji lub upadłości albo czy zatwierdzony został układ likwidacyjny. Jeśli tak, to sprawozdanie finansowe należy sporządzić przy założeniu braku kontynuowania działalności. W przeciwnym wypadku, kierownik jednostki musi rozważyć okoliczności, które mogą oznaczać istotną niepewność co do możliwości kontynuowania działalności. KSR prezentują określoną listę takich okoliczności, które powinny być przeanalizowane, choć jasno dodaje, że nie jest to katalog zupełny i to na kierowniku jednostki ciąży obowiązek identyfikacji innych przesłanek.
Przesłanki wskazujące na znaczącą niepewność dotyczącą zdolności jednostki do kontynuowania działalności zostały podzielone na 3 grupy:
- zdarzenia lub okoliczności o charakterze finansowym, np. ujemne kapitały własne, brak możliwości regulowania zobowiązań, negatywne wyniki finansowe, ujemne przepływy pieniężne;
- zdarzenia lub okoliczności o charakterze operacyjnym, np. utrata kluczowego personelu kierowniczego, utrata kluczowych (lub jedynych) dostawców lub odbiorców, działalność w schyłkowej gałęzi przemysłu bez większych szans na zmianę profilu działalności jednostki;
- inne zdarzenia lub okoliczności, np. problemy wynikające z nieprzestrzegania prawa i regulacji mogące skutkować odebraniem licencji lub koncesji, niespełnienie wymogów kapitałowych, w przypadku instytucji, które są do tego zobligowane przez właściwe przepisy.
UWAGA! Występowanie jednej lub wielu takich okoliczności nie oznacza, że sprawozdanie musi być sporządzenia przy założeniu braku kontynuowania działalności.
Na podstawie zidentyfikowanych przesłanek, kierownik jednostki dokonuje bowiem osądu, czy znacząca niepewność prowadzi do wniosku, że działalność nie będzie kontynuowana. Jeśli przeprowadzona analiza nie prowadzi do takiego wniosku, to rozważyć należy ostatecznie, czy nastąpiło zmniejszenie zakresu działalności skutkujące brakiem realnej alternatywy dla likwidacji lub zaniechania działalności. Odpowiedź twierdząca oznacza, że sprawozdanie powinno być sporządzone przy założeniu braku kontynowania działalności. Natomiast, jeśli i na to pytanie odpowiedź brzmi „nie” sprawozdanie finansowe może być sporządzone w tradycyjnej formie.
Całą analizę BDO można przeczytać w Rzeczpospolitej z 29 września 2021 r., str. H5