BDO W MEDIACH Czasem trudno ocenić, czy składnik wartości niematerialnych wytworzony przez jednostkę we własnym zakresie kwalifikuje się do ujęcia w sprawozdaniu finansowym jako część majątku spółki prowadzącej działalność badawczo-rozwojową. Z pomocą przychodzą standardy sprawozdawczości, które zawierają ścisłe reguły w tym zakresie – pisze na łamach Rzeczpospolitej Krzysztof Maksymik, biegły rewident, Audit Partner w Dziale Rewizji Finansowej BDO.
Co łączy duży koncern farmaceutyczny, firmę tworzącą analizatory do pomiarów parametrów krwi oraz autora aplikacji ułatwiającej spotkania piłkarzy-amatorów? Poza odwagą i otwartością do poszukiwań nowych rozwiązań – słowo klucz to „prace badawczo-rozwojowe”. Każda z tych firm, niezależnie od wielkości, poziomu rozwoju i doświadczenia, prowadzi działania innowacyjne, których celem jest stworzenie nowego produktu czy usługi i ich skuteczne skomercjalizowanie. Nie zawsze te działania kończą się sukcesem, ale mają kilka cech wspólnych, które determinują ich ujęcie w sprawozdaniu finansowym.
Potoczne określenie „prace badawczo-rozwojowe” (ang. R&D, research & develepment”) z perspektywy sprawozdania finansowego wymaga podziału metodologicznego na część badawczą i rozwojową. Prace badawcze, w świetle definicji zawartej w MSR 38, są nowatorskim i zaplanowanym poszukiwaniem rozwiązań podjętym z zamiarem zdobycia i przyswojenia nowej wiedzy naukowej i technicznej, a z kolei prace rozwojowe to praktyczne zastosowanie odkryć badawczych lub też osiągnięć innej wiedzy w planowaniu lub projektowaniu produkcji nowych lub znacznie udoskonalonych materiałów, urządzeń, produktów, procesów technologicznych, systemów lub usług, które ma miejsce przed rozpoczęciem produkcji seryjnej. Do przykładów prac badawczych zaliczają się: działania zmierzające do zdobycia nowej wiedzy czy też poszukiwanie alternatywnych materiałów, urządzeń, produktów, procesów, systemów lub usług, podczas gdy do prac rozwojowych należą m.in.: projektowanie, wykonanie i testowanie prototypów i modeli doświadczalnych (przed ich wdrożeniem do produkcji seryjnej oraz projektowanie, wykonanie i testowanie wybranych rozwiązań w zakresie nowych lub udoskonalonych materiałów, urządzeń, produktów, procesów, systemów lub usług.
Dlaczego to rozróżnienie jest ważne? Wynika ono z ogólnej definicji majątku – aktywów przedsiębiorstwa. W przypadku prac badawczo-rozwojowych mamy do czynienia z aktywami niematerialnymi, ale, aby ująć je jako majątek w bilansie, należy ocenić czy ten majątek w ogóle powstał - a jeśli tak, to w jakim momencie. Innymi słowy, każda firma musi sobie odpowiedzieć na pytanie czy dany składnik aktywów jest możliwy do zidentyfikowania, i czy da w przyszłości spółce prawdopodobne korzyści ekonomiczne. Drugim kryterium ujęcia w bilansie jest możliwość wiarygodnego ustalenia kosztu wytworzenia tego składnika aktywów.
Całą analizę można przeczytać w Rzeczpospolitej z 27 września 2021 r., str. A19